Ook wanneer Bachelor voldoet, verkiezen werkgevers afgestudeerden met Master [gepubliceerd onderzoek]

Vele hogeschoolstudenten die na de lopende tweedezitperiode een Professionele bachelor zullen verwerven, staan voor het dilemma. Moeten ze ingaan op de lokroep van onze krappe arbeidsmarkt of toch nog een Master aan de universiteit nastreven? Onderzoek van de KU Leuven en de UGent geeft alvast extra argumenten voor het laatste.

“We stuurden 1024 fictieve sollicitaties uit naar 512 echte Vlaamse vacatures met een Professionele bachelor als (minimum)vereiste. Beide kandidaten die naar eenzelfde vacature werden uitgezonden beschikten over deze Bachelor en hadden verder gelijkaardige kenmerken. Op een lukrake manier werd één van beide kandidaten een extra Masterdiploma (en het noodzakelijke voorgaande Schakelprogramma) in het verlengde van die Bachelor gegeven.” (Professor Dieter Verhaest, KU Leuven)

Overkwalificatie

Hoewel de Master-kandidaten konden gezien worden als “overgekwalificeerd” genoten ze toch duidelijk de voorkeur van werkgevers. Ze kregen ongeveer 19 procent meer uitnodigingen voor een jobgesprek en, meer algemeen, 11 procent meer positieve reacties dan “adequaat gekwalificeerde” Bachelor-kandidaten.

“Afgestudeerden verbeteren dus duidelijk hun kansen bij het solliciteren door hun arbeidsmarktintrede te verlaten en een bijkomend diploma te verwerven, zelfs wanneer dat diploma niet gevraagd wordt.” (Professor Stijn Baert, UGent)

Verklaringen

Mogelijke verklaringen voor deze bevinding zijn de volgende. Ten eerste kan een bijkomende Master weliswaar niet noodzakelijk zijn, maar wel als een signaal van hogere intelligentie of betere trainbaarheid gezien worden door werkgevers. Ten tweede geeft eerder onderzoek aan dat het aantrekken van “overgekwalificeerde” werknemers een gunstig effect heeft voor de productiviteit van een onderneming. Ten slotte kan het aantrekken van “overgekwalificeerd” personeel interessant zijn om economische of technologische schokken binnen het bedrijf op te vangen.

Dat “overkwalificatie” ook kan gezien worden als een signaal van mindere ambitie, hogere looneisen en minder commitment naar de baan, lijkt dus minder door te wegen.

Meer voordeel in knelpuntberoepen

Het extra voordeel van een Master verschilde naar een aantal vacaturekenmerken. Zo gaf, niet erg verrassend, een Master 38% meer kans op een jobgesprek in vacatures die aangaven open te staan zowel voor Bachelors als Masters.

Tevens kwam een groter voordeel binnen het studiegebied Sociaal werk en pedagogie naar voren. Hier leidde een niet-noodzakelijke Master tot 29% meer kans op een uitnodiging. Een mogelijke verklaring hier is dat kwaliteitsvol werk in deze branche moeilijker te meten is zodat men sneller op een Master betrouwt, wanneer die zich aandient.

Wat niet bleek uit te maken, was de mate waarin werkervaring als een voordeel werd naar voren geschoven in de vacature. De voorkeur voor Masters lijkt dus niet ingegeven doordat deze extra opleiding wordt gezien als een substituut voor ervaring.

Ten slotte bleek een niet-noodzakelijke Master extra voordelig in kwantitatieve knelpuntberoepen (i.e. knelpuntberoepen veroorzaakt doordat te weinig studenten een bepaalde opleiding volgen). In deze beroepen zorgde de Master voor 24% meer uitnodigingen. Een mogelijke verklaring is dat men in knelpuntberoepen de lat qua gevraagde omleiding laat zakken (terwijl men toch op een Master mikt).

Methode

De fictieve sollicitaties werden uitgestuurd tussen november 2014 en april 2015. De sollicitanten beschikten over een Professionele bachelor, eventueel aangevuld met een eenjarig Schakelprogramma en een eenjarige Master binnen hetzelfde studiegebied, van dezelfde associatie, i.e. de Associatie Universiteit Gent. Deze opleidingen vielen in de volgende studiegebieden: bedrijfskunde en communicatiewetenschappen, industriële wetenschappen, computerwetenschappen, gezondheidszorg en sociaal werk en pedagogie.

Sinds 2015 verbeterde de conjunctuur op onze arbeidsmarkt. Echter, de bevinding dat een niet-noodzakelijke Master meer oplevert in knelpuntberoepen, lijkt aan te geven dat in de huidige, betere conjunctuur de gevonden resultaten minstens even uitgesproken zouden moeten zijn. Werkgevers lijken, op basis van de bevindingen, niet meteen meer selectief. Dit kan in zekere zin zelfs een verklaring zijn voor het grote aantal vacatures dat onze arbeidsmarkt momenteel kent.

Studenten die na een Professionele bachelor aan de hogeschool "bruggen" naar de universiteit, vormen een belangrijke groep. In academiejaar 2017-2018 zaten aan de Universiteit Gent 2579 studenten in een dergelijk brugprogramma ("Schakelprogramma"), i.e. ongeveer 6% van de volledige studentenpopulatie.

Meer info

Meer informatie omtrent het onderzoeksopzet en de resultaten is te vinden in het Engelstalig onderzoeksartikel dat verscheen in het vakblad Industrial Relations.